Kto choć raz był w Neapolu, wie, że można tam dobrze zjeść. Kuchnia neapolitańska to wieki tradycji, regionalne produkty wysokiej jakości oraz smaki i potrawy, które rozsławiły kuchnię włoską na całym świecie.
W tym wpisie przedstawię historię kuchni Neapolu, ale przede wszystkim jej najbardziej charakterystyczne potrawy. Nie zabraknie pizzy, ale poznasz też wiele innych smakołyków.
Dowiesz się także, jakie są najbardziej znane regionalne produkty z Neapolu. Poznasz również wskazówki, jak przygotować niektóre neapolitańskie dania.
Zachęcam cię do odwiedzenia sklepu Wino Toskanii, gdzie można kupić oryginalne włoskie produkty i wyśmienite wina, nie tylko z regionu Toskania, ale i z Kampanii:
Spis treści
Kuchnia Neapolu: historia i charakterystyka
Kuchnia neapolitańska odznacza się wielowiekową tradycją, sięgającą czasów starożytnej Grecji i Rzymu. To z jednej strony „biedna” kuchnia południa, z drugiej – wyrafinowana kuchnia neapolitańskiego dworu. Do tego sąsiedztwo morza i wpływy obcych kultur sprawiły, że tradycyjne potrawy z Neapolu odzwierciedlają historię i bogactwo tego miasta.
Najważniejszymi filarami kuchni Neapolu są… pizza i makaron, czyli dokładnie te potrawy, które kojarzą się na całym świecie z kuchnią włoską. Ale warto podkreślić, że w Neapolu zrodziły się najbardziej dopracowane przepisy, z wykorzystaniem lokalnych składników, które błyskawicznie rozprzestrzeniły się na całą Italię.
Spaghetti aglio, olio e peperoncino, spaghetti alla puttanesca, parmigiana di melanzane, w końcu pizza i mozzarella – te klasyki kuchni włoskiej to nic innego jak typowe neapolitańskie potrawy.
Kuchnia Neapolu to dania proste w przygotowaniu dzięki łatwo dostępnym składnikom. Oczywiście dużo w nich pomidorów i mozzarelli, ale też innych serów. Wszechobecne są ryby i owoce morza.
Choć w Neapolu jest przez większość roku bardzo ciepło czy wręcz upalnie, znajdziemy tu sporo dań sycących, kalorycznych, nierzadko smażonych w głębokim tłuszczu.
Jeśli więc wybierasz się do tego miasta na dłużej, przygotuj się na nadprogramowe centymetry w pasie!
Kuchnia neapolitańska: 9 słynnych potraw i przepisy
Przejdźmy do najważniejszej części, czyli listy typowych dla kuchni neapolitańskiej potraw. Będzie ich aż 9, choć to i tak niewiele w porównaniu z bogactwem tradycji kulinarnej tego miasta.
1. Pizza neapolitańska
Zaczniemy od królowej kuchni neapolitańskiej, czyli pizzy. Tutejsza pizza ma bardzo cienkie ciasto po środku i wysokie, opalone brzegi. Jeśli jest dobrze przygotowana, a pizzaiolo zaopatruje się w składniki wysokiej jakości, nawet zwykła margherita będzie prawdziwą ucztą.
W Neapolu tradycyjnie sos będzie na bazie pomidorów San Marzano, a użyta mozzarella będzie z mleka bawolego. Do tego bazylia i mamy doskonałą, tradycyjną neapolitańską pizzę.
To jedno z dań, które trudno będzie nam odtworzyć w domu. Nie dość, że przygotowanie ciasta wymaga sporo czasu (przede wszystkim czekania), to jeszcze smak uzależniony jest od pieca.
W warunkach domowych możesz jednak zaopatrzyć się w kamień do pizzy (przeczytaj ten wpis) i na pewno pizza będzie miała zbliżony smak do tej z pizzerii.
2. Cuoppo di mare
Będąc w Neapolu, nie można nie spróbować owoców morza, które są jednym z najważniejszych elementów tamtejszej kuchni. W szczególności polecam te pod postacią cuoppo di mare.
To typowy południowy street food. Smażone w głębokim tłuszczu mieszanki owoców morza i ryb podawane są w papierowym rożku w towarzystwie cząstki cytryny.
Jeśli nie masz żadnych obiekcji, próbuj owoców morza w Neapolu i zaglądaj na targi rybne, bo masz szansę skosztować naprawdę świeżych i smacznych produktów.
3. Pasta e patate
Na pierwszy rzut oka to danie wydaje się dziwne, ale w rzeczywistości jest całkiem smaczne. Pasta e patate (po neapolitańsku pasta e patane), czyli makaron z ziemniakami jest sycący i idealnie sprawdzi się w chłodniejsze dni.
Sos przygotowuje się na bazie papki z rozgotowanych ziemniaków, z dodatkiem sera provolone i parmezanu oraz boczku. Danie jest kremowe i łagodne w smaku.
Tą typową neapolitańską potrawą najemy się na cały dzień – w końcu to prawdziwa bomba węglowodanowa. Z powodzeniem przygotujesz ją w domu, bo smacznych ziemniaków w Polsce nie brakuje.
Na oliwie wystarczy podsmażyć cebulę lub szalotkę oraz boczek. Następnie wrzucamy obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki. Dodajemy trochę wody, żeby ziemniaki mogły się gotować. W międzyczasie gotujemy ulubiony makaron.
Ziemniaki muszą się rozgotować, by powstał sos, dlatego od czasu do czasu podlewamy wodą z makaronu, ewentualnie bulionem. Wrzucamy makaron i ser provola. Doprawiamy solą i pieprzem.
Wersji tej potrawy jest wiele, można więc się spotkać z dodatkiem marchewki, selera, pomidorków, słoniny i różnych ziół.
4. Frittata di maccheroni
Frittata di maccheroni, po neapolitańsku frittata e maccarun, to doskonały i banalnie prosty sposób na spożytkowanie nadwyżki ugotowanego makaronu. Wystarczy jajko, ser, oliwa i ewentualnie inne dodatki jak pomidory czy szynka.
Makaron smaży się z rozbitym jajkiem i dodaje do niego sera. Powstaje gruby, rumiany placek, który następnie kroimy jak ciasto.
Frittata di maccheroni może być spożywana na zimno. Sprawdzi się jako przekąska na imprezę. Można urozmaicić ją kawałkami pomidorów, pokrojoną w kostkę szynką albo nadzieniem z roztapiającego się sera, jak mozzarella lub provola.
5. Parmigiana di melanzane
Parmigiana di melanzane jest tak pyszna, że o jej pochodzenie sprzecza się ze sobą kilka regionów. Pochodzi z południa Włoch, ale czy pierwszy był Neapol, czy Sycylia, trudno orzec. Faktem jest, że to danie, z którego neapolitańczycy niewątpliwie są dumni.
Parmigiana to wyśmienita zapiekanka ze smażonych bakłażanów przełożonych mozzarellą di bufala, sosem pomidorowym i tartym parmezanem.
Bakłażany kroimy w niezbyt grube plastry i smażymy z dwóch stron. Odsączamy z tłuszczu na ręczniku papierowym. Równocześnie przygotowujemy klasyczny sos pomidorowy.
Składniki układa się warstwowo na przemian w foremce lub żaroodpornym naczyniu. Najpierw odrobina sosu, potem bakłażany, sery, znowu pomidory itd. Zapiekamy i gotowe!
Przygotowanie nie jest skomplikowane choć dość czasochłonne. Potrawa jest popularna w całych Włoszech i często trafia na świąteczne stoły.
6. Pasta allo scarpariello
Kolejny typowy neapolitański makaron to pasta allo scarpariello, czyli makaron po szewsku. To banalne danie, zawierające pomidory, oliwę, bazylię i ser parmezan, a wzbogacić je można mozzarellą di bufala.
Jego nazwa podobno wzięła się stąd, że szewcy nigdy nie mieli dużo czasu na zjedzenie posiłku. Żony przygotowywały im na szybko taki właśnie makaron. W przeszłości ponoć niektórzy klienci płacili serem zamiast pieniędzmi, więc składników do makaronu nigdy nie brakowało.
Żeby tak proste danie było jednocześnie bardzo smaczne, powinniśmy się zaopatrzyć w składniki wysokiej jakości. Nie oszczędzaj na pomidorach – wybierz pomodori di San Marzano, które najczęściej wykorzystywane są w kuchni neapolitańskiej.
7. Spaghetti alle vongole
Spaghetti alle vongole, czyli makaron z małżami, to typowe nadmorskie danie we Włoszech, nie obędzie się więc bez niego również kuchnia neapolitańska.
W Neapolu małżom towarzyszą nieliczne składniki, które służą tylko podkręceniu smaku. Dodaje się więc natkę pietruszki, białe wino i czosnek. To zupełnie wystarczy, o ile tylko małże są smaczne.
Jeśli jedziesz do Neapolu na wakacje i spędzasz dużo czasu nad morzem, na obiad śmiało możesz zamówić spaghetti alle vongole – to absolutna klasyka.
8. Spaghetti alla puttanesca
Neapolitańskie spaghetti alla puttanesca to danie o wyrazistym smaku, charakterystycznym dla kuchni południowych Włoch. Zawdzięcza go słono-kwaśnym intensywnym dodatkom, za sprawą których zwykły makaron z pomidorami zamienia się w niezwykłe danie.
Te dodatki to czarne oliwki, kapary i fileciki anchois oraz czosnek, natka pietruszki (często używana w Neapolu) i peperoncino. Wystarczy dodać je do sosu pomidorowego, by otrzymać tę słynną neapolitańską potrawę.
Najpierw na oliwę wrzucamy peperoncino, czosnek, pokrojone drobno fileciki anchois i kapary. Potem wrzucamy pomidory. Czekamy aż sos trochę odparuje, dodajemy oliwki, makaron i posypujemy wszystko natką pietruszki. Sól do samego sosu właściwie jest niepotrzebna.
Jak widzisz, przygotowanie spaghetti alla puttanesca nie należy do skomplikowanych, ale jeśli naprawdę ci się spieszy, możesz kupić słoiczek gotowego sosu, klikając poniżej:
9. Babà
Listę typowych neapolitańskich potraw kończę deserem. Babà to ciasto, które znajdziesz w Neapolu niemal w każdym barze, nie mówiąc o cukierniach. Choć nazwa nasuwa skojarzenie z naszą babą wielkanocną, cech wspólnych jest niewiele.
Neapolitańskie babeczki mają kształt sufletu, ponieważ wyrastają w odpowiednich foremkach. To biszkoptowe, bardzo miękkie, lepkie i słodkie ciasta, których cechą charakterystyczną jest dodatek rumu.
Nie jest to jednak symboliczny dodatek, bowiem babà w rumie dosłownie pływa. Z tego powodu deser nie nadaje się dla najmłodszych, a i starszym nie zawsze odpowiada mocno alkoholowy smak.
Regionalne produkty z Neapolu
Przy okazji omawiania typowych potraw dla kuchni Neapolu wspomniałam już o kilku produktach, które najczęściej się przewijają. Naturalnie regionalnych przysmaków jest całe mnóstwo, ale ja wymienię tylko niektóre z nich, które uznałam za najistotniejsze.
Zacznijmy od serów. Na czele stoi oczywiście mozzarella di bufala (kup tutaj), czyli mozzarella z mleka bawolego, znanego ze swoich prozdrowotnych właściwości oraz charakterystycznego, kwaskowatego smaku, który od razu się zauważa, zwłaszcza jeśli wcześniej nie jadło się sera z tego mleka.
Innym typowym dla Neapolu serem jest provola. To stosunkowo miękki ser, z mleka krowiego lub bawolego (typowy dla Kampanii wariant), często występujący również w wersji wędzonej. Dodaje się go do pasta e patate, ale też nierzadko spożywa samodzielnie. Tutaj możesz kupić provolone del monaco – jedną z najbardziej wyrafinowanych odmian.
Trzecim serem, o którym wspomnę, jest caciocavallo (kup tutaj), również miękki ser, o charakterystycznym, gruszkowatym kształcie, przypominającym zawiązany worek. Ma słodkawy smak i intensywny aromat, a podawany jest do wędlin lub na słodko, z miodem.
Jeśli chodzi o wędliny, to z pewnością warto wspomnieć o salame Napoli, czyli wieprzowe salami produkowane w Neapolu. Tutaj możesz kupić je w wersji pikantnej.
Na koniec jeszcze słowo o regionalnych warzywach. Pomidory San Marzano, które przywołałam już kilka razy, to odmiana uprawiana między Neapolem a Salerno. Mają podłużny kształt i intensywny smak. Najczęściej dostaniemy je w wersji w puszce.
Drugie warzywo, które chciałam przedstawić, to mniej znane friarielli, zwane również brokułem neapolitańskim. Jest to rodzaj polnej kapusty, rozpowszechnionej w Neapolu i okolicach, dodawanej do pizzy, jako farsz calzone, ale przede wszystkim jako główny element dania salsiccia e friarielli (kiełbasa podana na uduszonej kapuście).
Na tym kończę wpis o kuchni neapolitańskiej. Mam nadzieję, że dowiedziałeś się z niej czegoś nowego, a przede wszystkim zapragnąłeś spróbować typowych dań z Neapolu. Jestem przekonana, że ci posmakują!
