Jeśli planujesz odwiedzić Rzym, a przy okazji Watykan, zwiedzanie stolicy papieskiej warto sobie dokładnie zaplanować. Choć mówimy tu o najmniejszym kraju na świecie, to jednak poznanie go zajmie ci parę dni i należy się do tego odpowiednio przygotować, by niczego nie przegapić.
Dlatego postanowiłam przygotować praktyczny przewodnik, jak zwiedzać Watykan. Przede wszystkim opisałam tu wszystkie atrakcje Watykanu, uwzględniając przydatne informacje jak godziny otwarcia, ceny biletów czy czas, który trzeba poświęcić na wizytę.
Dowiesz się się też, jak zorganizować zwiedzanie Watykanu z polskim przewodnikiem i co powinien wiedzieć pielgrzym wybierający się do siedziby papieża.
Tymczasem zerknij na mapę, która pomoże ci znaleźć nocleg w pobliżu Watykanu:
Booking.comSpis treści
Jak zwiedzić Watykan: praktyczne informacje
Najpierw krótkie słowo wstępu. Watykan to najmniejsze państwo na świecie, zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności. Jego ustrój to monarchia elekcyjna i teokratyczna – władzę sprawuje bowiem papież, który wybierany podczas konklawe.
Mieszkańcy Watykanu to głównie duchowni, ale jest też niewielkie grono osób świeckich, do których należą różni pracownicy, w tym gwardziści, i ich rodziny. Obywatelstwo tego kraju ma obecnie kilkaset osób (w tym papież).
Do Watykanu możemy dotrzeć na piechotę lub komunikacją publiczną, wysiadając na stacji metra Ottaviano – San Pietro – Musei Vaticani (linia A).
Ogólny dostęp jest do Bazyliki św. Piotra i Muzeów Watykańskich. Aby jednak przedostać się za Spiżową Bramę (najważniejszą bramę prowadzącą do Watykanu), należy okazać dokument tożsamości i specjalną przepustkę.
Watykan ma swoje własne sklepy, aptekę, stację kolejową czy pocztę, z której możemy wysłać pocztówkę z pieczątką państwa. Ceny w Watykanie są niższe niż we Włoszech, ale korzystają z na tym niemal tylko osoby mieszkające i pracujące w tym kraju.
Watykan: zwiedzanie poszczególnych miejsc
Przejdźmy teraz do najważniejszej części, w której opowiem, jakie miejsca po kolei można zwiedzić w Wartykanie i jak to zorganizować. Zamieściłam tu również przydatne informacje o biletach i godzinach otwarcia.
1. Bazylika św. Piotra
Bazylika św. Piotra to drugi co do wielkości kościół na świecie i jedna z najsłynniejszych świątyń. Każdy, kto odwiedza Rzym, chce do niej wejść.
Zgodnie z tradycją, bazylika powstała w miejscu pochówku św. Piotra. Wewnątrz grób świętego znajduje się w centralnej części, a nad nim stoi konfesja (baldachim) zaprojektowany przez Gianlorenza Berniniego.
Bazylika św. Piotra to owoc pracy wielu najwybitniejszych włoskich artystów. Swój udział mieli tu Donato Bramante, Rafael Santi czy Michał Anioł, a ich koncepcję rozwinęli później barokowi architekci.
We wnętrzu bazyliki szczególną uwagę przykuwa zawsze zachwycająca kunsztem Pietà Michała Anioła oraz groby papieskie. Zwiedzający kierują swój wzrok w stronę wnętrza gigantycznej kopuły, ale warto też zerknąć na posadzkę, gdzie zaznaczono długości największych kościołów, w tym bazyliki Mariackiej w Gdańsku.
Zwiedzanie Bazyliki św. Piotra jest darmowe. Należy ustawić się w kolejce na Placu św. Piotra i czekać cierpliwie na wejście. Kolejka przesuwa się dość szybko. Pamiętajmy o właściwym stroju, szczególnie latem: odkryte ramiona i kolana uniemożliwią wejście.
| Godziny otwarcia | W sezonie letnim od 7 do 19, w zimowym od 7 do 18:30 (cały tydzień) |
| Cena biletu | Za darmo |
| Rezerwacja | Nie |
| Czas zwiedzania | Około godziny |
2. Muzea Watykańskie
Muzea Watykańskie to jedne z najsłynniejszych i najbogatszych zbiorów na świecie, które codziennie spieszą zobaczyć tłumy turystów. Wizyta tam jest długa i dość męcząca, ale warta każdego wysiłku.
W środku czekają na nas najwspanialsze dzieła sztuki starożytnej i włoskiej, które zna każdy, kto choć raz zajrzał do podręcznika historii. Na własne oczy zobaczymy tu Grupę Laokoona, egipskie mumie, Stanze Rafaela ze słynną Szkołą Ateńską na czele, malarskie dzieła takich mistrzów jak Leonardo da Vinci czy Caravaggio oraz Kaplicę Sykstyńską.
Bilety można kupić online bądź w kasie na miejscu, jednak wcześniejsza rezerwacja jest bardziej niż zalecana. Wprawdzie musimy za nią dopłacić, ale pozwoli nam to ominąć kolejki i zagwarantować sobie zwiedzanie o konkretnej godzinie.
Jeśli chcemy uniknąć tłumów, możemy zarezerwować specjalną pół-prywatną wycieczkę z porannym bądź wieczornym zwiedzaniem.
| Godziny otwarcia | Od 9 do 18 (poniedziałek-sobota), zamknięte w niedziele i święta |
| Cena biletu | 17€ normalny, 8€ ulgowy + 5€ za rezerwację online, darmowa ostatnia niedziela miesiąca (od 9 do 14) |
| Rezerwacja | Zalecana |
| Czas zwiedzania | Min. 3 godziny |
3. Kaplica Sykstyńska
Główną atrakcją Muzeów Watykańskich jest Kaplica Sykstyńska, znajdująca się mniej więcej w połowie trasy zwiedzania. Nie kupujemy na nią oddzielnych biletów ani nie możemy zwiedzić jej niezależnie. Wejście do Kaplicy Sykstyńskiej jest wyłącznie częścią zwiedzania Muzeów Watykańskich.
Dla wielu osób Kaplica Sykstyńska stanowi główny powód zwiedzania Muzeów. Wszyscy czekają na ten punkt kulminacyjny. Zwiedzający są wpuszczani jednym wejściem, spędzają w Kaplicy trochę czasu, po czym kontynuują wycieczkę, wychodząc drugimi drzwiami.
Kaplica Sykstyńska jest dziełem wielu twórców, ale uwagę przykuwa w szczególności słynne sklepienie dekorowane freskami Michała Anioła. Turyści wypatrują zwłaszcza Stworzenia Adama. Nie mniejszym zainteresowaniem cieszy się Sąd Ostateczny tego samego mistrza.
Przestrzeń kaplicy służy również do organizacji konklawe. Poza tym jest to miejsce o charakterze sakralnym, dlatego także i tutaj obowiązują wymogi dotyczące stosownego ubioru.
| Godziny otwarcia | Takie same jak Muzeów Watykańskich |
| Cena biletu | Ujęta w zwiedzaniu Muzeów Watykańskich |
| Rezerwacja | Zalecana |
| Czas zwiedzania | Ujęty w zwiedzaniu Muzeów Watykańskich |
4. Kopuła Bazyliki św. Piotra
Bazylikę św. Piotra rozpoznajemy przede wszystkim po wspaniałej kopule – dziele architektonicznym Michała Anioła, które dokończył Giacomo della Porta. Turyści mają możliwość wejścia na jej szczyt i podziwiania unikatowej panoramy całego Rzymu.
Kolejka do kas biletowych uprawniających do wejścia na kopułę znajduje się obok kolejki do Bazyliki. Cena wstępu uzależniona jest od tego, czy wybierzemy windę, czy wyłącznie schody.
Jeśli to pierwsze, zapłacimy nieco więcej, ale i tak musimy się liczyć z tym, że wjedziemy tylko na taras, a następnie będziemy musieli pokonać 320 stopni, by dostać się na sam szczyt kopuły. Jeśli wybraliśmy same schody, czeka nas 551 stopni do pokonania.
| Godziny otwarcia | W sezonie letnim od 7 do 18, w zimowym od 7 do 17:00 (cały tydzień) |
| Cena biletu | 10€ wjazd windą, 8€ wejście schodami |
| Rezerwacja | Nie |
| Czas zwiedzania | Około pół godziny |
5. Plac św. Piotra
Jeśli chcemy wejść do Bazyliki św. Piotra, spędzimy trochę czasu na słynnym Placu św. Piotra, zaprojektowanego przez barokowego mistrza Gianlorenza Berniniego.
Przyczyną jego powstania było zbudowanie nowej fasady Bazyliki, która przesłaniała wspaniałą kopułę. Należało więc zmienić perspektywę, by z większej odległości można było podziwiać całe piękno świątyni.
Plac otacza portyk z kolumnadą, który wieńczą rzeźby przedstawiające 140 świętych. Po środku znajduje się egipski obelisk, datowany na XIII w. p.n.e., który pierwotnie znajdował się w cyrku Nerona i symbolizuje miejsce męczeństwa św. Piotra i pierwszych chrześcijan.
Na placu znajdują się jeszcze dwie fontanny – jedna autorstwa Carla Maderny (autora fasady Bazyliki), druga to jej kopia. Stojąc na przeciwko Bazyliki, po prawej stronie placu zobaczymy Pałac Apostolski – siedzibę papieża.
| Godziny otwarcia | Cały dzień |
| Cena biletu | Za darmo |
| Rezerwacja | Nie |
| Czas zwiedzania | – |
6. Ogrody Watykańskie
Wstęp do Ogrodów Watykańskich, rozciągających się za Bazyliką św. Piotra i Muzeami Watykańskimi, pozwala przekroczyć granicę Spiżowej Bramy i poznać Watykan od środka. Wstęp do Ogrodów Watykańskich możliwy jest tylko ze specjalnym biletem łączonym, uwzględniającym także Muzea Watykańskie.
Do wyboru mamy zwiedzanie ogrodów pieszo lub z pokładu otwartego busa, który obwozi nas głównymi alejami. Potem z przewodnikiem udajemy się do Kaplicy Sykstyńskiej i galerii muzealnych.
Ogrody Watykańskie są naprawdę rozległe (23 hektary), podzielone na tematyczne strefy. Są tu ogród włoski z labiryntami z żywopłotów, ogród francuski, romantyczny ogród angielski, ogród kwadratowy, willa zwana domkiem Piusa IV oraz Pałac Gubernatoratu z otaczającymi go kwiatowymi dywanami.
| Godziny otwarcia | Od 9 do 18 (poniedziałek-sobota) |
| Cena biletu | 37-40€ normalny, 23-30€ ulgowy (w zależności od typu wycieczki) |
| Rezerwacja | Tak |
| Czas zwiedzania | Minimum 3 godziny |
7. Zamek Świętego Anioła
Przewodnik po zwiedzaniu Watykanu kończę Zamkiem Świętego Anioła, który w praktyce znajduje się już poza granicami Watykanu, na terenie Rzymu. Zdecydowałam się go jednak zamieścić, ponieważ znajduje się on w bezpośrednim sąsiedztwie i jest siedzibą papieży.
Zamek zbudowano jako grobowiec cesarza Hadriana i jego następców, lecz wraz z przejęciem go przez Watykan stał się własnością papieską. Służył za schronienie papieża w razie niebezpieczeństwa. Drogę ucieczki stanowiła wąska ścieżka zwana Passetto di Borgo.
Aktualnie wewnątrz znajduje się Museo Nazionale di Castel Sant’Angelo z kolekcją obrazów, rzeźby, ceramiki i innymi eksponatami oraz zbrojownią. Rezerwacja jest zalecana w sezonie turystycznym, natomiast w innych okresach raczej nie będzie problemu ze wstępem.
| Godziny otwarcia | Od 9 do 19:30 (cały tydzień) |
| Cena biletu | 15€ normalny, 7€ ulgowy |
| Rezerwacja | Zalecana w sezonie turystycznym |
| Czas zwiedzania | Około półtorej godziny |
Zwiedzanie Watykanu z polskim przewodnikiem
Zarówno na stronie Muzeów Watykańskich, jak i w serwisach pośredniczących przy rezerwacji biletów, mamy opcję wykupienia wycieczek z przewodnikiem (oprowadzanie indywidualne lub w grupie) lub audioprzewodnikiem.
Niestety we wszystkich tych opcjach brakuje języka polskiego, choć na niedobór polskich turystów Watykan z pewnością narzekać nie może. Pozostaje język angielski, włoski lub kilka innych, które być może znasz.
Jak więc zorganizować zwiedzanie Watykanu po polsku?
W takiej sytuacji musimy zwrócić się do polskiego przewodnika. Na terenie Rzymu i Watykanu działa wielu polskich certyfikowanych przewodników, którzy za stosunkowo niewielką opłatą oprowadzą po Muzeach Watykańskich, Bazylice św. Piotra, a nawet Ogrodach Watykańskich, a przy tym pomogą w rezerwacji biletu.
Jeśli więc wybierasz się do Watykanu większą grupą bądź jako turysta indywidualny chcesz wynająć przewodnika, musisz to zrobić na własną rękę, by zwiedzać po polsku.
Jeśli natomiast odpowiada ci zwiedzanie w innym języku, możesz skorzystać np. z audioprzewodnika. Poniżej dostępny jest karnet obejmujący zwiedzanie Muzeów Watykańskich, Zamku św. Anioła i Rzymu z audioprzewodnikiem.
Watykan: zwiedzanie dla pielgrzymów
Stolica papieska to, z wiadomych przyczyn, jeden z ważniejszych celów pielgrzymek. Dlatego postanowiłam dodać na koniec kilka przydatnych informacji dla pielgrzymów.
Jeśli należysz do tej grupy, na pewno ucieszy cię, że dla pielgrzymów przewidziano specjalne taryfy ulgowe. Wstęp do Muzeów Watykańskich to np. tylko 8€.
Zakładam też, że chętnie skorzystasz z możliwości zobaczenia na żywo papieża i uczestniczenia w mszy papieskiej. W każdą niedzielę o 12:00 papież pokazuje się w oknie Pałacu Apostolskiego, aby pobłogosławić i pozdrowić pielgrzymów.
W środy o 9:15 odbywa się natomiast audiencja, na którą obowiązują darmowe wejściówki. O tym, jak zorganizować wejście na mszę papieską, przeczytasz w naszym szczegółowym przewodniku – kliknij tutaj.
Mam nadzieję, że mój przewodnik po Watykanie ułatwi ci zorganizowanie wizyty w stolicy papieskiej. Życzę ci udanego zwiedzania!
