Jesteś na początku swojej przygody z nauką języka włoskiego i chcesz poznać włoski alfabet? Przygotowaliśmy coś specjalnie dla ciebie!
Alfabet włoski nie jest zbyt trudny, a wiele głosek brzmi tak samo, jak w języku polskim. Są też pewne znaczne różnice, głoski złożone i akcenty, o których dowiesz się w tym wprowadzającym wpisie.
Niezwykle pomocny okaże się z pewnością także filmik, który przygotowaliśmy. Dzięki niemu zapoznasz się jeszcze lepiej z wymową włoskiego alfabetu i przykładowych wyrazów 🙂
Włoski alfabet: wymowa i przykłady
Alfabet włoski opiera się na alfabecie łacińskim. Składa się z 26 liter, z czego 5 z nich występuje w słowach obcego pochodzenia. Są to: J, K, W, X, Y (w naszej tabeli oznaczone *). Głoska H natomiast jest niema lub występuje w głoskach złożonych.
Poniżej znajduje się tabela, w której zostały umieszczone wszystkie litery, wraz z ich wymową taką, jak przy literowaniu, oraz z przykładami wyrazów rozpoczynających się na daną literę.
Warto wspomnieć, że w języku włoskim często (dużo częściej niż w polskim) mamy do czynienia z wyrazami z podwojoną tą samą spółgłoską, tak w słowie pizza, effetto, sacco.
Wymawiając, starajmy się „zawiesić” na tej spółgłosce, zamiast artykułować dwóch oddzielnie, jak to robimy po polsku (nie P-I-Z-Z-A, a P-I-ZZ-A).
| LITERA | PRZYKŁAD |
| A (a) | Albero |
| B (bi) | Bicicletta |
| C (czi) | Cane |
| D (di) | Dente |
| E (e) | Erba |
| F (effe) | Fiore |
| G (dżi) | Giraffa |
| H (akka) | |
| I (i) | Istrice |
| J (i lunga) * | |
| K (kappa) * | |
| L (elle) | Leone |
| M (emme) | Mare |
| N (enne) | Neve |
| O (o) | Oliva |
| P (pi) | Pasta |
| Q (ku) | Quaderno |
| R (erre) | Rana |
| S (esse) | Serpente |
| T (ti) | Tavolo |
| U (u) | Uovo |
| V (wu) | Vino |
| W (wu doppia) * | |
| X (iks) * | |
| Y (ipsilon) * | |
| Z (zeta) | Zebra |
Głoski złożone: wymowa i przykłady
W języku włoskim są takie litery, których wymowa uzależniona jest od sąsiedztwa innych liter.
Literę C możemy wymawiać jak K albo jak CI (zmiękczoną). CA, CO, CU to odpowiednio KA, KO, KU. CI i CE to odpowiednio CZI i CZE.
Czy to oznacza, że nie możemy powiedzieć po włosku KE i KI? Bynajmniej, ale wtedy potrzebujemy dodatkowo litery H, która „utwardzi” głoskę. CHI i CHE wymawiamy KI i KE.
Dokładnie tak samo jest z G, które może brzmieć tak, jak po polsku, lub jak DŻI.
Dodatkowo musimy uważać na GL, GN i SC. W poniższej tabeli zobaczysz dokładnie, jak je wymawiać. W przypadku SC sytuacja będzie podobna jak przy C i G, a więc scivolo („sziwolo”), ale schiavo („skiawo”).
| WYMOWA | PRZYKŁAD | |
| CI / CE | Czi/cze | Cigno, cellulare |
| CHI / CHE | Ki/ke | Chitarra, maschera |
| GI / GE | Dżi/dże | Giacca, geco |
| GHI / GHE | Gi/ge | Ghiaccio, alghe |
| GLI | Li | Aglio, figlio |
| GNA / GNE / GNI / GNO /GNU | Nia / nie / nii / nio / niu | Lavagna, bagnino, legno |
| SCI / SCE | Szi/sze | Scivolo, sceicco |
Alfabet włoski: akcenty
Na koniec słowo o akcentach, które pojawiają się nad samogłoskami na końcu wyrazów. To właśnie na te finalne samogłoski pada wówczas akcent w całym wyrazie.
Włoskie akcenty, które są małymi ukośnymi kreseczkami nad literą, występują w dwóch wersjach: accento acuto i accento grave. Nauczyciele czasami nazywają je accento a Venezia i accento a Torino, aby uczniom łatwiej było zapamiętać kierunek kreseczki 🙂
Wszystkie samogłoski mają accento grave, czyli opadającą kreseczkę. Wygląda to tak: à, è, ì, ò, ù. Przykłady wyrazów to: verità, è (jest), caffè, tè, cioè, così, sì, però, virtù.
Natomiast E może dodatkowo mieć accento acuto, wznoszącą się kreseczkę: perché, finché.
